Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

University of Leicester w Wielkiej Brytanii

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie ?

Powodów było kilka, część z nich natury zawodowej, tak jak chęć dołączenia do grupy mostowej silnie zakorzenionej w przemyśle oraz chęć nawiązania współpracy z polskim środowiskiem naukowym mostowców, część natury osobistej. Być może wyda się to banalne, ale – pozostając w estetyce budowlanej – możliwość dołożenia przysłowiowej cegiełki do wysiłku jakim jest poprawa stanu polskiej nauki, szczególnie w dyscyplinach inżynierskich, również miała dla mnie znaczenie.
Program Polskie Powroty oferuje doskonałe warunki dla realizacji projektu badawczego, zarówno od strony organizacyjnej jak i finansowej, a to już połowa sukcesu. Udział w programie umożliwił mi intensyfikację wysiłków nad rozwiązaniem problemu naukowego, który wymaga wykorzystania wiedzy z dziedzin stojących po przeciwnej stronie spektrum do nauk inżynierskich (np. psychologia kognitywna), stąd ich zagłębienie – dla szablonowego inżyniera, wymaga czasu. W szerszym wymiarze, program zaopatrzył mnie w zasoby niezbędne do uzyskania „masy krytycznej” dla podjęcia próby stworzenia liczącego się na arenie międzynarodowej zespołu zajmującego się podejmowaną tematyką.

Mój projekt adresuje problem modelowania obciążeń mostów ruchem pieszych. Sam problem nie jest nowy – któż nie słyszał o zjawisku rezonansu wywołanego przemarszem kolumny wojska przez most (?), ale narosło wokół niego tyle mitów i sprzeczności, że dostępne dzisiaj normy budowlane są w tym aspekcie powszechnie uznawane za niewiarygodne. Najlepszym tego dowodem są przypadki niestateczności dynamicznej zaobserwowane na London Millenium Bridge, Passerelle Léopold-Sédar-Senghor w Paryżu i Squibb Park Bridge w Nowym Jorku. W pracach badawczych szczególną uwagę zwracamy na mechanizmy interakcji pomiędzy pieszym i wibrującym mostem oraz pomiędzy pieszymi idącymi w grupie. Poszukujemy fundamentalnych zależności, które możemy opisać matematycznie, w celu zdefiniowania uproszczonych wytycznych projektowych mających zastosowanie w praktyce inżynierskiej.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

Technische Universität Clausthal, Institut für Energieverfahrenstechnik und Brennstofftechnik w Niemczech

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie?

Mój powrót do Polski wynikał z chęci stabilizacji życiowej i zawodowej. Akademia Górniczo- Hutnicza w Krakowie oraz program Polskie Powroty dały mi taką możliwość. Ponadto, powrót do Polski oznaczał awans naukowy oraz spore wyzwanie ze względu na konieczność zbudowania całkiem nowego zespołu w Katedrze Technologii Paliw (Wydział Energetyki i Paliw). Obecnie zespół ten składa się z trzech osób i zajmuje się modelowaniem i optymalizacją procesów cieplno-przepływowych. Decyzja o przyjęciu propozycji pracy w Akademii Górniczo-Hutniczej wiązała się także z koniecznością przygotowania zupełnie nowych zajęć dydaktycznych (wykładów, ćwiczeń, laboratoriów, projektów). Było to dla mnie również bardzo intersujące.

Obecnie realizuję dwa projekty MINIATURA-5 oraz projekt wykonywany dla firmy thyssenkrupp Industrial Solutions (tkIS, Niemcy). Pierwszy związany jest z tzw. niskogradientowym spalaniem mieszanek wodór – gaz ziemny. Ta niskoemisyjna metoda konwersji paliw pozwala osiągać niskie emisje NOx, CO oraz zwiększać sprawność procesów cieplnych. Wspomniane warunki spalania są dobrze przebadane dla gazu ziemnego jednakże dla wodoru wymagają większego zrozumienia. Ponadto brak jest dedykowanych modeli numerycznych tego procesu.
Projekt wykonywany dla firmy tkIS jest kontynuacją wieloletniej współpracy pomiędzy TU Clausthal, AGH oraz tkIS. Praca dotyczy optymalizacji kanałów grzewczych w koksowniach. Celem optymalizacji jest obniżenie emisji NOx i implementacja rozwiązań w nowych instalacjach.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

Kyoto University Japan, Yukawa Institute for Theoretical Physics w Japonii

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie ?

Chciałem wrócić do Polski aby wykorzystać i przekazać doświadczenie zdobyte za granicą, założyć grupę badawczą i rownież być bliżej rodziny.

Polskie Powroty pozwoliły mi zbudować i rozwinąć grupę na UW, przyciągnąć świetnych postdoków, studentów i współpracowników do Polski oraz dały możliwość prowadzenia badań na bardzo korzystnych warunkach.

Celem mojego projektu jest zrozumienie kwantowej grawitacji w kontekście korespondencji AdS/CFT. W szczególności, z moją grupą badamy w jaki sposób splątanie kwantowe w holograficznych teoriach pola determinuje czasoprzestrzenie w teorii Einsteina z ujemną stałą kosmologiczną.

Naszym drugim celem jest opracowanie miary złożoności obliczeniowej stanów kwantowych i zrozumienie roli jaką pełni w układach wielu ciał oraz w kwantowej grawitacji.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

University of California, San Diego w Stanach Zjednoczonych

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie?

Program Polskie Powroty umożliwił mi dalsze kontynuowanie badań zapoczątkowanych podczas pobytu za granicą na bardzo korzystnych warunkach, pozwolił na założenie laboratorium i stworzenie pierwszej kilkuosobowej grupy badawczej. Możliwy byo również dalszy rozwój poprzez wejście w nowe projekty naukowe lub współpracę z naukowcami w Instytucie powrotowym. Widze również stale polepszające się możliwości finansowania badań naukowych w Polsce.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pani powróciła ?

Indiana Geological and Water Survey, Indiana University Bloomington w Stanach Zjednoczonych

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Pani udział w programie ?

Program Polskie Powroty to dla mnie wspaniały sposób na rozwinięcie moich dotychczasowych badań w zakresie odnawialnych źródeł energii oraz szansa na powrót do ojczyzny po ponad 20-letniej nieobecności. Praca w interdyscyplinarnym i międzynarodowym zespole pozwoli mi na realizację nowych pomysłów badawczych, zdobycie większych kwalifikacji oraz poszerzenie współpracy naukowej z uniwersytetami w Polsce i Europie co mam nadzieję przełoży się na większe szanse pozyskania dużych grantów.

Obawy o zmiany klimatyczne, bezpieczeństwo energetyczne i dywersyfikację dostaw energii sprawiają, że biomasa staje się coraz bardziej atrakcyjnym i niezbędnym źródłem energii. Jest zatem kluczowe, aby paliwa z biomasy były jak najwyżej jakości i abyśmy rozumieli jak ich użytkowanie wypływa na nasze zdrowie i środowisko.

Celem mojego projektu a zarazem misją utworzonego przez nasz zespół badawczy Centre for Biomass Energy Research and Education na Uniwersytecie Śląskim jest prowadzenie dynamicznych i interdyscyplinarnych badań nad energią z biomasy poprzez zacieśnianie współpracy między naukowcami a przemysłem. Mamy nadzieję, że poprzez edukację Centrum przyczyni się do zwiększenia świadomości społecznej na temat biomasy, tak aby promować jej wykorzystanie w sposób bezpieczny i przyjazny dla środowiska.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

CERN w Szwajcarii

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie?

Polskie Powroty umożliwiły mi powrót z zagranicy do Polski na bardzo korzystnych warunkach, aby rozwijać moją karierę naukową na jednej z polskich uczelni. Głównym argumentem, który zachęcił mnie do powrotu jest możliwość samodzielnej pracy naukowej. W ramach projektu wykorzystuję swoją wiedzę i pomysły do poszerzania naszej wiedzy z zakresu oddziaływań fundamentalnych. Środki uzyskane w tym programie zapewniają mi wynagrodzenie na czas trwania projektu, a także umożliwiły mi stworzenie własnej grupy badawczej.

ATLAS jest jednym z czterech głównych eksperymentów na Wielkim Zderzaczu Hadronów (LHC) w CERN. Fizycy pracujący przy eksperymencie ATLAS testują przewidywania Modelu Standardowego (MS), który zawiera nasze obecne rozumowanie na temat podstawowych budulców materii i ich oddziaływań. Badania te mogą prowadzić do przełomowych odkryć, takich jak niedawne odkrycie bozonu Higgsa, a także do nowych potencjalnych odkryć fizyki wykraczającej poza MS. Zderzenia jonów ołowiu na LHC zapewniają wyjątkowe środowisko do poszukiwania fizyki poza MS. Wiązki jonów ołowiu, które są przyspieszane do bardzo wysokich energii, są silnym źródłem pól elektromagnetycznych. Dlatego LHC można efektywnie przekształcić w wysokoenergetyczny zderzacz fotonów, eksplorując przy okazji niezbadane dotąd obszary.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

ETH Zurich w Szwajcarii
University of Oxford w Wielkiej Brytnii
Cambridge Display Technology Ltd. w Wielkiej Brytanii

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie?

Moja główną motywacją do udziału w Programie NAWA Polskie Powroty była możliwość powrotu do Polski po 10 latach spędzonych za granicą i rozpoczęcia własnej grupy badawczej na dobrych warunkach zarówno finansowych, jak również naukowych. Pokrycie kosztów zatrudnienia grupy badawczej oraz komponent badawczy dały mi pełną niezależność naukową. Polskie Powroty w połączeniu z innym grantem naukowym zapewniły mojemu zespołowi warunki pracy porównywalne z zespołami w najlepszych ośrodkach naukowych Europy. Obecnie, wykorzystując moje wieloletnie doświadczenie zdobyte we wiodących ośrodkach naukowych oraz kontakty międzynarodowe, realizujemy ambitny program badawczy mający na celu otrzymywanie nowych materiałów istotnych dla rozwoju ludzkości.

Opracowanie nowych materiałów dla organicznej elektroniki ma fundamentalne znaczenie w kontekście cyfrowej rewolucji i globalnych wyzwań społecznych. Cechami tych materiałów, które odróżniają je od konwencjonalnej technologii bazujących na krzemie, są ich niska waga, atrakcyjne właściwości mechaniczne i zrównoważona produkcja. Główne ich zastosowania to elektronika osobista, komputery kwantowe, baterie słoneczne czy bioelektronika. Opracowanie tak szerokiej gamy nowych technologii wymaga jednak interdyscyplinarnych wysiłków badawczych. Podczas gdy inżynierowie i fizycy pracują nad poprawą właściwości urządzeń, chemicy projektują i syntetyzują nowe materiały. Projekt realizowany w ramach mojego grantu Polskie Powroty ma na celu opracowanie nowych organicznych materiałów elektronicznych.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

Department of Biochemistry, Oxford University w Wielkiej Brytanii

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie?

Głównym motywem uczestnictwa a programie NAWA Polskie Powroty była chęć założenia grupy badawczej. Program pojawił się w czasie, kiedy planowałem zakończenie swoich staży podoktoranckich i rozglądałem się za dobrym miejscem do rozpoczęcia niezależnych badań. Bardzo ucieszyło mnie, że w Polsce ruszył w tym czasie program pomagający naukowcom z zagranicy wrócić naszego kraju i dający duże wsparcie przy zakładaniu zespołu.
Program NAWA Polskie Powroty pomógł mi najbardziej finansując zatrudnienie członków grupy: postdoca oraz lab managera. Dzięki pierwszym członkom zespołu mogłem zacząć badania a odciążenie od obowiązków administracyjnych pozwoliło poświęcić więcej czasu na aplikowanie o kolejne granty. Istotna była tez możliwość sfinansowania relokacji – umożliwiła transport reagentów. Finanse na dostosowanie przestrzeni badawczej pozwoliły poprawić funkcjonalność swojego biura oraz laboratorium. Dzięki środkom na networking mogłem wziąć udział w kilku konferencjach oraz warsztatach.

Rola zmian w trójwymiarowej organizacji genomu w różnicowaniu się komórek.
Ludzki genom składa się z DNA o długości dwóch metrów, które mieści się w jądrze komórkowym o średnicy ok. 10 μm – czyli 200 tysięcy razy mniejszej. DNA musi być więc ściśle upakowane. Z drugiej strony jednak musi być ono łatwo dostępne dla dużych kompleksów enzymatycznych uczestniczących w odczytywaniu i kopiowaniu genetycznej informacji. Wymaga to wysoce skoordynowanej organizacji przestrzennej. Pracuję nad zrozumieniem znaczenia zmian w organizacji genomu dla regulacji aktywności genów oraz różnicowania się komórek a także rozwoju tkanek. Moim modelem badawczym jest naskórek, dlatego wyniki projektu wniosą wkład nie tylko w biologię komórkową oraz biologię skóry, ale mogą być także ważne dla badań klinicznych.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

Brigham and Women’s Hospital oraz Harvard Medical School, Boston M

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie? 

Podstawowym motywem udziału w programie Polskie Powroty był jego charakter, który pozwalał połączyć realizacje celów personalnych (powrót do Polski po długiej nieobecności) z celami profesjonalnymi (założenie własnego zespołu badawczego). Dokładnie tak można tez podsumować korzyści jakie odniosłem z udziału w programie Polskie Powroty. Przeprowadzka do Europy z innego kontynentu, zwłaszcza po tak długiej nieobecności (w moim przypadku osiemnaście lat), nie jest sprawą prostą. Podobnie poszukiwanie pracy, zwłaszcza atrakcyjnie wynagradzanej, po tak długiej nieobecności, a co za tym idzie ograniczonej znajomości środowiska naukowego, byłoby zadaniem bardzo trudnym. Polskie Powroty umożliwiły mi harmonijnie połączyć te dwa kluczowe aspekty.

Kolejnym niezwykle istotnym elementem było zagwarantowanie finansowania na wynagrodzenia członków zespołu badawczego. Umożliwiło to zatrudnienie wykwalifikowanych pracowników w relatywnie krótkim czasie, co z kolei pozwoliło na szybkie wznowienie pracy naukowej, z konieczności przerwanej przez przeprowadzkę i zmianę miejsca pracy. Myślę że w moim przypadku program zadziałał bardzo dobrze, zapewniając mi czas i warunki na poświecenie się organizacji laboratorium i występowaniu o niezależne źródła finansowania – po niespełna dwóch latach trwania programu udało mi się uzyskać dwa granty OPUS i jeden grant PRELUDIUM z Narodowego Centrum Nauki.

Utrata kontroli nad podziałem komórek w tkance prowadzi do powstania nowotworu. Mimo że komórki wchodzące w proces nowotworzenia powinny być pod ścisłą obserwacją systemu odpornościowego, jego kontrola nie zawsze jest wystarczająca. Na pewnym etapie nowotwór jest diagnozowany i usuwany chirurgicznie. Jednak, może dojść do nawrotu choroby jeżeli system odpornościowy nie sprawdzi zajmowanego uprzednio przez nowotwór obszaru by wykryć i oczyścić małe ogniska zajęte przez komórki nowotworowe. Takie działanie wymaga przełamania systemów obronnych nowotworu i zwerbowania komórek systemu odpornościowego w pobliże miejsca narastania guza. Dlatego celem zaproponowanego projektu jest zminimalizowanie szansy nawrotu nowotworu przez dwutorowe podejście, które pozwoli zarówno zniszczyć komórki nowotworowe, jak i zmobilizować i wspomóc komórki systemu odpornościowego.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ? 

University of Glasgow, Wielka Brytania

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie ? 

Głównym motywem udziału w programie Polskie Powroty jest to że pozwala on na powrót do Polski i rozpoczęcie samodzielnej pracy naukowej. Dzięki programowi było możliwe zaproponowanie oryginalnego projektu naukowego i utworzenie zespołu badawczego w jednej z najlepszych jednostek naukowych w kraju. Finansowanie NAWA pozwala nie tylko prowadzić badania naukowe na wysokim poziomie ale również daje dla młodych naukowców możliwość pracy nad własnym projektem badawczym prowadząc tym samym do naukowej samodzielności.

Synteza asymetryczna jest jedną z najbardziej istotnych gałęzi współczesnej chemii organicznej, jako że chiralne cząsteczki są bardzo istotne w chemii materiałowej, agrochemii i przemyśle farmaceutycznym. Jakkolwiek opracowanie nowych transformacji jest zazwyczaj czasochłonne i często polega na przypadku. W ramach projektu „Polskie Powroty” wykorzystujemy metody sztucznej inteligencji do poszukiwania nowych reakcji katalizowanych chiralnymi kwasami fosforowymi. Aby zrealizować cele projektu, łączymy deskryptory chemioinformatyczne otrzymana między innymi z teorii funkcjonału gęstości elektronowej z algorytmami uczenia maszynowego. Projekt ten bada, w jaki sposób można zastosować podejścia algorytmiczne do projektowania i odkrywania nowych transformacji asymetrycznych.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ? 

University of Tennessee, Knoxville w USA

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie?

Wziąłem udział w programie „Polskie Powroty” ponieważ chciałem wrócić na polską uczelnię. Warunki programu umożliwiły mi zarówno kontunuowanie badań we współpracy z zagranicznymi naukowcami, jaki i stworzenie własnej grupy badawczej. Program pozwolił mi na bycie niezależnym naukowcem oraz na prowadzenie własnych (autorskich) badań. Co ważne, pełne finansowanie zatrudnienia pozwoliło na znalezienie dobrego balansu między pracą naukową, a pracą ze studentami.

W mojej grupie prowadzimy badania nad statycznymi i dynamicznymi właściwościami niskowymiarowych układów kwantowych. Wcześniejsze doświadczenia z silnie skorelowanymi układami kwantowymi, w szczególności materiałami na bazie miedzi lub żelaza, wykazały, że nadprzewodnictwo wysokotemperaturowe jest ściśle związane z kwantowym stanem złego metalu (“bad metals”) oraz antyferromagnetycznym uporządkowaniem spinów. W konsekwencji wiele wysiłku poświęcono zrozumieniu korelacji elektronowej i związanego z tym efektem magnetyzmu. Wspomniane badania są w większości wykonywane dla fundamentalnego modelu oddziałujących fermionów ze spinem na sieci krystalograficznej, np. dla modelu Hubbarda czy modelu Heisenberga. W tym kontekście analiza układów niskowymiarowych dostarcza użytecznych informacji umożliwiających lepsze porównanie teorii z eksperymentem.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ? 

Peter Gruenberg Institute, Forschungszentrum Juelich w Niemczech

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie? 

Udział w programie Polskie Powroty miał umożliwić mi założenie grupy badawczej na Uniwersytecie Warszawskim i zapewnić dobry start kariery w Polsce. Ten cel udało się zrealizować, od roku rozwijam się jako kierownik grupy.

Głównym tematem projektu jest badanie złożonych układów kwantowych w niskich temperaturach, na przykład jonu oddziałującego z ultrazimnym gazem lub atomów rydbergowskich umieszczonych w nożycach optycznych. Celem jest poznanie ich podstawowych własności takich jak szybkości zderzeń elastycznych i reaktywnych, korelacji pomiędzy cząstkami i energii wzbudzeń układu. Interesuje mnie również potencjalne zastosowanie takich układów w technologiach kwantowych, zwłaszcza do symulacji zjawisk obserwowanych lub spodziewanych w kwantowych materiałach, a także wykorzystania ich do precyzyjnych pomiarów, np. pól elektromagnetycznych.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

Nuffield Department of Clinical Neurosciences, University of Oxford w Wielkiej Brytanii

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie?

Na Uniwersytecie w Oksfordzie miałem okazję pracować w wysoko wyspecjalizowanej Klinice zajmującej się pacjentami z chorobą Devica, co umożliwiło o mi przeprowadzenie pierwszych na świecie badań na dużej liczbie pacjentów z chorobą anty-MOG oraz opracowanie charakterystyki klinicznej i radiologicznej tej choroby. Po zakończeniu stypendium zdobyte doświadczenia chciałem wykorzystać w ramach własnej inicjatywy naukowej w Polsce. Program Polskie Powroty umożliwił mi pracę w Pracowni Obrazowania Mózgu Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego kierowanej przez Prof. Artura Marchewkę, które jest wiodącym laboratorium zajmującym się zaawansowanym obrazowaniem mózgu w Polsce. Dzięki funduszom NAWA mam okazję stworzyć małą grupę naukową, w skład której wchodzi doktorant mgr Paweł Jakuszyk oraz inżynier MRI dr n. biol. Bartosz Kossowski. W chwili obecnej prowadzimy pierwsze badania, gdzie wykorzystujemy zaawansowane techniki rezonansowe, takie jak mapy podatności magnetycznej czy relaksometrii mózgu dla oceny integralności osłonek mielinowych i neuronów u pacjentów. Pracuję też aktywnie jako lekarz neurolog w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, a w kwestii rekrutacji pacjentów współpracuję z innymi ośrodkami, m.in. Kliniką Neurologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego oraz Oddziałem Neurologii Szpitala Wolskiego w Warszawie.

W ostatnich latach dokonał się ogromny postęp w rozumieniu patogenezy chorób zapalno-demielinizacyjnych ośrodkowego układu nerwowego, który polegał między innymi na opisaniu i wyodrębnieniu dwóch nowych chorób niegdyś uważanych za warianty stwardnienia rozsianego – choroby Devica związanej z przeciwciałami przeciwko akwaporynie-4 oraz choroby związanej z przeciwciałami anty-MOG. Choroby te przebiegają inaczej niż stwardnienie rozsiane i wymagają odmiennego leczenia. Celem mojego projektu jest odnalezienie cech w obrazowaniu rezonansem magnetycznym mózgu i rdzenia kręgowego, które pozwoliłyby neurologom na szybkie i precyzyjne odróżnienie powyższych chorób, a także profilowanie trudnych diagnostycznie pacjentów z pogranicza tych chorób dla wybrania optymalnego sposobu leczenia.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pani powróciła ? 

University of Oxford w Wielkiej Brytanii

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Pani udział w programie ?

Pierwsza edycja programu Polskie Powroty od razu przyciągnęła moją uwagę, ponieważ od kilku lat przymierzałam się do powrotu do Polski. Ogłoszenie programu idealnie zbiegło się w czasie z kończeniem przeze mnie dużego projektu badawczego na Uniwersytecie w Oxfordzie. To był właściwy moment na przeprowadzkę i założenie własnego zespołu badawczego. Naukowiec powracający z zagranicy musi zmierzyć się z wielką ilością wyzwań organizacyjnych zarówno w życiu zawodowym jak i osobistym. Grant Polskie Powroty miał i ma dla mnie duże znaczenie: przede wszystkim znacznie ułatwił mi powrót do Polski po 13 latach prowadzenia badań w Niemczech i Anglii. Dzięki tej pomocy m.in. w większym stopniu mogłam skupić się na przygotowaniu aplikacji grantowej ERC Starting Grant, co przyczyniło się do mojego sukcesu w konkursie.

Każda komórka naszego ciała zawiera informację genetyczną w postaci długiej nici DNA. Geny to fragmenty tej nici, kodujące białka niezbędne do funkcjonowania organizmu. Geny przedzielone są niekodującym DNA. Aby gen był aktywny musi zostać skopiowany na cząstkę RNA, która jest matrycą do budowy białka. Rozpoznawania początku genów i zapoczątkowanie jego kopiowania jest dobrze zbadane, natomiast końce genów spowite są nadal tajemnicą. Dodatkowo, w dotychczasowych badaniach nad końcami genów używano prawie wyłącznie komórek rakowych, które łatwo hoduje się w warunkach laboratoryjnych. Tymczasem w realizowanym projekcie badamy różnice w kopiowaniu końca genów w komórkach zdrowych i nowotworowych. Zrozumienie tego ważnego procesu może w przyszłości pomóc w diagnostyce lub leczeniu raka.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ? 

Max Planck Institute of Molecular Cell Biology and Genetics (MPI-CBG) w Dreźnie (Niemcy)

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie?

Całą swoją karierę naukową, począwszy od studiów, spędziłem za granicą. Po doktoracie w Centrum Regulacji Genomicznej w Barcelonie przeniosłem się do Instytutu Molekularnej Biologii Komórki i Genetyki im. Maxa Plancka w Niemczech. Usłyszałem o programie Polskie Powroty od znajomych naukowców z Polski w czasie aplikowania na stanowiska kierownika laboratorium w Polsce jak i w zagranicznych ośrodkach. Możliwości finansowe i swoboda jakie daje program NAWA znacząco przyczyniły się do mojej decyzji o powrocie do kraju i zwiększyły niezależność w prowadzeniu badań. Przyznane środki pozwoliły mi utworzyć grupę badawczą skupioną na realizacji zaplanowanych przeze mnie badań i na doposażenie pracowni laboratoryjnej. Programy takie jak Polskie Powroty to świetne narzędzia na zwiększenie konkurencyjności polskiej nauki i powinny być rozbudowywane i szeroko promowane.

Celem projektu jest zrozumienie, w jaki sposób transkrypcja jest zorganizowana przestrzennie w jądrach rozwijającego się organizmu wielokomórkowego. Analiza mikroskopowa wykazała, że duże zmiany w ekspresji genów w rozwoju embrionalnym i odpowiedzi na stres są związane z tworzeniem kondensatów o rozmiarach submikrometrowych, w których wzbogacone są elementy maszynerii transkrypcyjnej. Chcemy zrozumieć, w jaki sposób powstają te kondensaty, ich skład molekularny i ich znaczenie funkcjonalne. Aby osiągnąć ten cel, połączymy doświadczenia na bezkręgowym organizmie modelowym, Caenorhabditis elegans, oraz badania biochemiczne na oczyszczonych, rekombinowanych białkach i kwasach nukleinowych. Uzyskane wyniki pogłębią nasze zrozumienie podstawowych mechanizmów regulujących ekspresję genów.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

Wydział Fizyki, Uniwersytet Ludwika i Maksymiliana w Monachium (LMU) oraz Instytut Maxa Plancka Optyki Kwantowej (Niemcy)

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie?

Program Polskie Powroty umożliwił mi powrót do kraju i założenie nowej grupy badawczej na Politechnice Wrocławskiej. W moim zespole będziemy pracować nad rozwijaniem laserów generujących ultrakrótkie impulsy o długości pojedynczych femtosekund (1 fs = 10^-15 s). Jednym z głównych celów grupy będzie także stabilizacja źródeł światła tego typu. Na Politechnice Wrocławskiej mam możliwość pracy z zespołem wybitnych elektroników. Ich kompentencje będą kluczowe przy realizacji tego zadania i uzupełnią uzyskane przeze mnie podczas stażu podoktroskiego doświadczenie w dziedzinie fizyki laserów.

Lasery generujące ultrakrótkie impulsy w paśmie średniej podczerwieni (mid-IR; 2 – 20 µm) mają kluczowe znaczenie dla wielu zastosowań, takich jak biomedycyna czy badania podstawowych procesów fizycznych. Mimo to wciąż brakuje niezawodnych laserów w tym zakresie spektralnym. W ramach projektu powstanie nowe laboratorium badawcze rozwijające lasery mid-IR, bazujące na ośrodkach aktywnych domieszkowanych jonami chromu. Badania nad fizyką szumów w chromowych źródłach laserowych zostaną uzupełnione poprzez rozwój nowych technik stabilizacji.

Wynikiem projektu będzie ultrastabilny grzebień częstotliwości w paśmie mid-IR, generujący ultrakrótkie impulsy składające się z pojedynczych oscylacji pola elektrycznego. Badania doprowadzą do postępu w fizyce laserów oraz umożliwą znaczny rozwój dziedzin takich jak precyzyjna spektroskopia czy badania nad fundamentalnymi oddziaływaniami światła z materią.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pani powróciła ? 

北海道大学, 触媒科学研究所, 日本
Hokkaido University, Institute for Catalysis (ICAT) w Japonii

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Pani udział w programie? 

Głównym motywem udziału w programie Polskie Powroty był oczywiście powrót do Polski. Od 2005 roku mieszkam za granica i wizyty w kraju (szczególnie w ciągu ostatnich 10 lat) były znacznie ograniczone. Dodatkowo od wielu lat prowadzę badania we współpracy z wieloma naukowcami z Polski i innych krajów Europejskich. Myślę, że nasza współpraca będzie owocniejsza jak będziemy w stanie częściej się spotykać. Dodatkowo istnieje wiele możliwości na realizację wspólnych grantów badawczych w ramach Unii Europejskiej. Mam nadzieje, że dzięki programowi Polskie Powroty moja grupa badawcza zrealizuje wszystkie cele naukowe projektu, nawiąże nowe kontakty z naukowcami z Polski i Europy, a osiągnięte wyniki będą pomocne w rozwiązaniu problemów środowiskowych i energetycznych.

Zanieczyszczone środowisko, niedobory wody pitnej oraz kryzys energetyczny są prawdopodobnie najpilniejszymi problemami obecnych czasów. Fotokataliza (szczególnie wykorzystująca naturalne promieniowania słoneczne) jest uznawana ze jedno z lepszych rozwiązań. Jednak aktywności reakcji fotokatalitycznych z wykorzystaniem komercyjnych materiałów (np. TiO₂) są zazwyczaj zbyt małe do powszechnego zastosowania. W związku z powyższym, nowe fotokatalizatory będą otrzymywane w tym projekcie (należące do tzw. fotokatalizatorów plazmonowych czyli zawierające nanocząstki metali szlachetnych): rdzeń/międzywarstwa/otoczka(TiO₂) i kryształy fotoniczne (opal odwrotny). Projekt ma dwa podstawowe cele: (1) otrzymanie fotokatalizatorów o wysokiej aktywności, stabilności i szerokim spektrum działania (UV-vis, degradacja zanieczyszczeń organicznych i mikrobiologicznych, wydzielanie wodoru), (2) wytłumaczenie mechanizmu reakcji fotokatalitycznych.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pani powróciła? 

Z Uniwersytetu Stanforda oraz Uniwersytetu Karoliny Północnej.

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Pani udział w programie? 

Wzięłam udział w programie Polskie Powroty ponieważ chciałam podzielić się doświadczeniem, wiedzą oraz umiejętnościami zdobytymi za granicą, i w ten sposób przyczynić się do wzmocnienia polskiego środowiska badawczego oraz zapewnić Polsce nowe formy współpracy z międzynarodowymi jednostkami. Udział w programie pozwoli mi także uzyskać niezależność naukową na stosunkowo wczesnym etapie kariery i włączyć polskie źródła naukowe w mój aktualny projekt badawczy.

Celem projektu jest prześledzenie wpływu głównych idei Oświecenia na społeczną i intelektualną sytuację kobiet oraz zbadanie nierówności płciowych powszechnych w tamtych czasach. Czołowi myśliciele tego okresu uznawali, iż kobiety nie potrafią i nie powinny osiągnąć oświecenia: dojrzałego stadium rozwoju rozumu charakteryzującego się zdolnościami do myślenia samodzielnego, z punktu widzenia innych oraz konsekwentnego. Zamierzam ukazać, w jaki sposób ograniczenia nałożone na kobiety zarówno instytucjonalnie jak i ideowo przez czołowych myślicieli niemieckiego Oświecenia – przede wszystkim Immanuela Kanta – zakwestionowane zostały w pismach, których autorkami były kobiety. W szczególności będą mnie interesować postacie Amalii Holst, Emili von Berlepsch, oraz semi-anonimowej Karoliny, których nowatorskie argumenty nie zostały do tej pory dostatecznie zbadane.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pani powróciła? 

Thünen Institut für Agrarklimaschutz w Niemczech

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Pani udział w programie?  

Motywem była chęć powrotu do kraju i rozwój naukowego potencjału w Polsce. Podczas stażu naukowego w Niemczech nauczyłam się zastosowania zaawansowanych technik izotopowych w śledzeniu obiegu azotu w glebie i chciałam rozwinąć te metody w Polsce, gdzie nie były dotychczas w ogóle stosowane.

Udział w programie pozwolił mi na powrót do Polski i kontynuowanie pracy naukowej w kraju na wysokim poziomie. Dał mi też więcej niezależności i lepsze perspektywy dzięki możliwości utworzenia własnej grupy badawczej.

Azot, zasadniczy pierwiastek niezbędny dla roślin i główny składnik nawozów, podlega w glebie przeobrażeniom chemicznym oraz konsumpcji przez mikroorganizmy. W konsekwencji znaczna część azotu, który ma służyć jako budulec roślin, jest przetwarzana przez mikroorganizmy glebowe do gazów i uwalniana do atmosfery lub też wymywana przez deszcze trafia do wód podziemnych, co może skutkować utratą nawet ponad połowy dodanego w nawozach azotu oraz generować problemy środowiskowe.

Do śledzenia i ilościowej oceny nieznanych przepływów azotu stosuję techniki izotopowe wykorzystujące izotopy trwałe azotu i tlenu. Każdy z pierwiastków zawiera niewielką domieszkę izotopu ciężkiego, a jej wielkość zależy od procesów produkcji i rozkładu danej substancji, co pozwala na prześledzenie poszczególnych procesów biochemicznych.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

City University of New York w Stanach Zjednoczonych

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie ?  

Program Polskie Powroty dał mi możliwość budowania mostów pomiędzy światem naukowym zachodnim i polskim—ukazaniem w Polsce metod badania i pisania na Zachodzie i pokazaniem Zachodowi bogactwa naukowego w Polsce, do którego często nie ma bezpośredniego dostępu ze względu na barierę językową. Dobre środki finansowe pozwalają na efektowną realizację projektu

Celem projektu jest gruntowne skatalogowanie, zbadanie, krytyczna analiza i opis literatury antyjezuickiej w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w nowych ramach historiograficznych jej szerszych kontekstów ogólnoeuropejskich, aby określić nie tylko wspólne wątki, ale także specyfikę tej literatury pod względem gatunku, języka, tropów, wpływów i tła politycznego, które wydaje się unikalne w polskim kontekście społeczno-politycznym. Szczególna uwaga zostanie poświęcona najbardziej popularnemu antyjezuickiemu dziełu i jednemu z większych europejskich bestsellerów powstałych we wczesnonowożytnej Polsce: Monita privata Hieronima Zahorowskiego, które będzie badane pod względem jego pochodzenia, autorstwa, historii i wpływu – rodzaj biografii książki

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pani powróciła ?

University of Edinburgh w Wielkiej Brytanii

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Pani udział w programie ?

Do udziału w programie Polskie Powroty zmotywowało mnie kilka czynników. Po pierwsze, jest to program, który zapewnia wynagrodzenie nie tylko dla mnie, jako powracającego naukowca, ale umożliwia również stworzenie grupy projektowej. Warunki finansowe programu, dorównują tym w krajach Europy Zachodniej, co w połączeniu ze współczynnikiem sukcesu notowanym dla grantów NCN-owskich, sprawia, że Polska jest atrakcyjnym miejscem do kontynuowania kariery naukowej.
Polskie Powroty to marka sama w sobie i nie mam wątpliwości, że znajduję się w gronie najzdolniejszych badaczy. My naukowcy, jesteśmy stale poddawani ocenie, niestety często mierzymy się z negatywnymi decyzjami. Stad korzyści odczuwam od momentu odczytania decyzji od NAWA o otrzymaniu tego finansowania. Dodało mi to pewności siebie i traktuję to jako potwierdzenie, że moje osiągnięcia i pomysły, są wartościowe i na konkurencyjnym poziomie. Dość szybko udało mi się również nawiązać kontakt z innymi laureatami tej i poprzednich edycji Polskich Powrotów. Rozmowa z osobami na tym samym etapie kariery o problemach związanych z nową rolą i o naszych kierunkach badawczych, to świetny sposób na integrację w polskim środowisku naukowym.

Transkrypcja przez Polimerazę RNA II (RNAPII) jest pierwszym etapem ekspresji genów. Zaburzenia w regulacji ekspresji genów, wywołane na przykład mutacjami w czynnikach transkrypcji, są przyczyną chorób neuro-rozwojowych i nowotworów. Badania moje i innych wykazały, że zmienna prędkość RNAPII ma wpływ na ilość i rodzaj wyprodukowanego mRNA, a zatem determinuje ilość i rodzaj wytwarzanych białek. W projekcie finansowanym przez NAWA będę zajmować się podstawowymi mechanizmami kinetyki transkrypcji genów. Zbadam, w jaki sposób prędkość RNAPII wpływa na proces różnicowania się komórek oraz czy zaburzenia kinetyki transkrypcji są zaangażowane w etiologię niektórych chorób rozwojowych. W naszych badaniach będziemy stosować metody genomiki funkcjonalnej, edycji genomu i biologii molekularnej, w modelach komórkowych i mysich. Uzyskana wiedza przyczyni się do lepszego zrozumienia mechanizmów regulacji ekspresji genów i molekularnych podstaw choroby.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pani powróciła ?

Rheinisch-Westfälische Technische Hochschule Aachen w Niemczech

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Pani udział w programie? 

Program Polskie Powroty oferuje bardzo dobre warunki pracy – konkurencyjną pensję, zwolnienie z zajęć dydaktycznych, wynagrodzenia dla członków zespołu oraz zapewnia finansowanie wyjazdów niezbędnych do realizowania badań przez pierwsze półtora roku. Dzięki udziałowi w tym projekcie będę mogła skupić się na swoich badaniach oraz tworzeniu grupy naukowej.

Celem mojego projektu jest badanie problemów związanych z istnieniem, regularnością i geometrią topologicznych solitonów powstających jako przekształcenia minimalizujące energię Skyrme’a-Faddeeva (skyrmiony i hopfiony) lub przekształcenia minimalizujące energię ułamkowych przekształceń harmonicznych w zadanej klasie homotopii. Rozwiązania, które analizujemy występują na przykład w modelach nukleonów, materii skondensowanej czy energiach węzłowych. Charakter projektu jest czysto teoretyczny i ma na celu lepsze zrozumienie otwartych problemów i pytań z pogranicza analizy geometrycznej i teorii równań różniczkowych cząstkowych.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

The University of Edinburgh w Wielkiej Brytanii

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie?

Głównymi motywami udziału w programie Polskie Powroty była chęć otworzenia nowego laboratorium w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie, jak również zainicjowanie nowej ścieżki badawczej w kontekście regulacji metabolizmu RNA w chorobie Parkinsona.

Choroba Parkinsona (PD) jest nieuleczalną chorobą neurodegeneracyjną, która dotyka wszystkie grupy wiekowe, ale najczęściej występuje u osób starszych. Cierpi na nią ponad 1% populacji w wieku powyżej 60 lat.
Jedną z głównych przyczyn PD jest nadprodukcja i agregacja białka zwanego alfa-synukleiną (alfa-Syn) w chorych komórkach nerwowych. Istnieje wiele dowodów na to, że obniżenie poziomu alfa-synu będzie korzystne dla pacjentów z PD, a kilka badań klinicznych koncentruje się obecnie na usuwaniu alfa-synu za pomocą technologii antysensownej lub szczepionek. W tym kontekście i przy pomocy grantu NAWA PP grupa prof. Gracjana Michlewskiego bada szlaki kontrolujące produkcję alfa-syny i poszukuje leków, które mogłyby przywrócić tę kontrolę do stanu fizjologicznego i złagodzić objawy PD.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

Z Uniwersytetu Oksfordzkiego.

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie?

Po 10 latach pracy naukowej za granicą planowałem jej kontunuację w Polsce. Program Polskie Powroty był atrakcyjny ze względu na nastawienie na relokację i formowanie własnych grup badawczych przez beneficjentów. W moim przypadku, umożliwił zatrudnienie pierwszych członków zespołu, pokrycie kosztów relokacji i kupno niezbędnych odczynników/małych sprzętów w laboratorium (łącznie z grantem NCN Sonata). Ogólnie, program miał istotne znaczenie w finansowaniu wczesnego etapu przeniesienia pracy naukowej do Polski i dalszą eksporację fascynujących mechanizmów aktywacji i represji genów. Miałem również pozytywne odczucia co do formuły wniosków i transparentnej procedury konkursowej.

Obecne immunoterapie nowotworowe są skuteczne tylko w 40-60% przypadków. Jednym z głównych powodów tej suboptymalnej wydajności jest epigenetyczna represja genów odpowiedzi immunologicznej w komórkach rakowych. Moje badania wstępne wskazały na udział architektury genomu i dynamicznych zmian chromatyny w tym procesie. Projekt finansowany przez NAWA Polskie Powroty pozwoli na zrozumienie mechanizmów działania i funkcji elementów architektury genomu i regulacji chromatyny na genach odpowiedzi immunologicznej w komórkach rakowych. Projekt umożliwi poznanie fundamentalnych zasad działania regulacji aktywacji genów i jej epigentycznej pamięci, a także ich przyszłościowe wykorzystanie jako nowy typ immunoterapii.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ? 

Military Technological College, Muscat w Omanie  الكلية التكنولوجية العسكرية  a wcześniej: Kingston University London oraz The University of Strathclyde, Glasgow w Wielkiej Brytanii

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie ?

Głównym motywem udziału w programie była chęć podzielenia się moimi doświadczeniami odnośnie stylu i trybu prowadzenia działalności naukowej w ośrodkach zagranicznych, zwłaszcza w Wielkiej Brytanii.

Pracując na uczelniach zagranicznych osiągnąłem stanowisko profesora i pełniłem różne funkcje kierownicze (Head of School, Head of Department, Head of Research Unit). Pozwoliło mi to spojrzeć na struktury i funkcjonowanie uczelni w Polsce z innej perspektywy, nie tylko w obszarze badań naukowych lecz również w obszarze dydaktyki i organizacji. Z drugiej strony, projekt Polskie Powroty dał mi możliwość skoncentrowania się bardziej na badaniach naukowych.

W mojej pracy naukowej, zawsze byłem zwolennikiem pracy zespołowej, uważając, że przynosi ona efekty wielokrotnie większe niż wysiłki indywidualne. Cieszę się, że udało mi się utworzyć grupę współpracowników, która, mam nadzieję, będzie kontynuowała wspólne badania i publikacje, również po zakończeniu tego projektu.

Projekt jest poświęcony analizie i syntezie algorytmów odpornego sterowania systemami cyber-fizycznymi, które charakteryzują się ciągłą w czasie dynamiką ze stanami przełączania. Celem projektu jest opracowanie teorii, metod i praktycznych algorytmów do wykrywania anomalii (cyberataków) i odpornego sterowania takich systemów. Badania koncentrują się na problemach praktycznych, związanych z zastosowaniami w sterowaniu pojazdów samochodowych, robotów, w tym robotów współpracujących oraz sieci rozporoszonej generacji energii elektrycznej.

Prowadzone badania łączą dyscypliny sterowania, komunikacji i inżynierii oprogramowania. Ma to znaczenie dla polskiego przemysłu, który będzie w stanie dostarczyć wyrafinowane algorytmy sterowania dla aplikacji motoryzacyjnych, robotycznych, energetycznych i również szerzej –  sterowania procesów przemysłowych.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

Università degli Studi di Trento we Włoszech

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie? 

Kluczową korzyścią programu Polskie Powroty jest możliwość założenia własnego zespołu badawczego. Przy dobrej współpracy z jednostką macierzystą oraz kolejnymi możliwościami jakie oferują polskie programy finansowania nauki, zespół ten stał się zalążkiem większej grupy, przed którą stoją dalsze możliwości współpracy międzynarodowej. Przez trzy lata realizacji projektu na warunkach, które oferuje program mogłem w zupełności skoncentrować się na rekrutacji, rozwoju grupy, pozyskiwaniu środków, sprzętu oraz prowadzeniu badań naukowych. Nie bez znaczenia przy wyborze programu były też czynniki pozanaukowe, w tym możliwość pracy w Polsce oraz na rzecz polskiej nauki, blisko domu, rodziny oraz przyjaciół.

Projekt oraz działalność grupy koncentruje się na technologii układów bioelektrochemicznych, w tym mikrobiologicznych ogniw paliwowych (MFC). Są to urządzenia, które dzięki aktywności mikroorganizmów produkują prąd elektryczny. W ramach projektu opracowaliśmy proces, w którym dzięki biodegradacji zużytych olejów posmażalniczych, energia elektryczna powstaje wraz z drugim produkem ubocznym, którym są biosurfaktanty.
Dzięki jednoczesnej biosyntezie surfaktantów, degradacji odpadu oraz produkcji prądu elektrycznego, opracowaliśmy układ, który jest dodatni energetycznie. W układzie tym, pozyskiwanie biosurfaktantów nie wiązę się z potrzebą dostarczania energii elektrycznej, jest ona w nim generowana co docelowo obniży koszty tych atrakcyjnych, z punktu widzenia zielonej chemii, związków.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

Z University of Manchester.

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie?

Chciałem kontynuować moje badania naukowe w interdyscyplinarnym ośrodku badawczym skupiającym teorie oraz nowoczesne metody mikroskopii i mikrofluidyki, jednocześnie zależało mi na byciu bliżej rodziny.

Polskie Powroty umożliwiły mi zbudowanie nowej grupy badawczej w IPPT PAN oraz kontynuacje badań naukowych na korzystnych warunkach.

Celem projektu jest ilościowe zrozumienie mechanizmów zaangażowanych w regulację wrodzonych odpowiedzi immunologicznych na patogeny bakteryjne. Zbadamy oddziaływania pomiędzy makrofagami układu wrodzonej odporności z bakterią L. monocytogenes, które są kluczowe dla przebiegu całej infekcji. Nasze dane pokazują, że skuteczna odpowiedź immunologiczna jest regulowana poprzez mechanizmy adaptacji na podwyższoną temperaturę (gorączkę) oraz typu „quorum sensing-like”, które umożliwiają koordynację niejednorodnych odpowiedzi komórkowych w zakażonej populacji gospodarza. W tym projekcie wykorzystamy metody biologii systemów, w tym konfokalną mikroskopię przyżyciową, smFISH i modelowanie matematyczne, aby zrozumieć interakcje gospodarz-patogen w pojedynczych komórkach i populacjach, co w przyszłości może pomóc w opracowaniu nowych strategii leczenia, mniej zależnych od stosowania antybiotyków.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

Nanyang Technological University w Singapurze

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie?

Polskie Powroty są prestiżowym programem pozwalającym na płynne przeniesienie życia zawodowego do Polski. Duża doza swobody z jaką NAWA podeszła do laureatów jest ogromnym atutem programu. Poza częścią stricte naukową, regulamin zachęca do działań dydaktycznych, popularyzatorskich, administracyjnych i wspiera współprace na płaszczyźnie krajowej jak i międzynarodowej. Elastyczność jest również widoczna w zarządzaniu projektem. Program daje możliwość zatrudnienia znakomitych młodych naukowców i czerpania satysfakcji z jakości otrzymywanych wraz z nimi wyników. Wsparcie finansowe pozwala skupić się na badaniach i rozwoju grupy. Na zakończenie dodam, że niedawno nadano mi tytuł profesora i jestem przekonany, że niniejszy grant również miał duże znaczenie w tym zawodowym osiągnięciu.

Mój projekt dotyczy fizyki teoretycznej i skupia się na fizyce układów, w których można wyróżnić podukład pośredniczący. Naszym celem jest wydedukowanie własności pośrednika wyłącznie z obserwacji układów z nim oddziałujących i przy minimalistycznych założeniach o podukładzie pośredniczącym. W ten sposób uzyskane wyniki teoretyczne będą miały zastosowanie w wielu sytuacjach doświadczalnych. Szczególnie interesujący jest scenariusz, w którym pole grawitacyjne pełni rolę pośrednika oddziaływań pomiędzy (kwantowymi) masami. Odpowiemy jakościowo i ilościowo na pytanie jakie nieklasyczne cechy musi posiadać pośrednik i jego oddziaływania by możliwe było wytworzenie nieklasycznych korelacji pomiędzy ciałami z nim oddziałującymi. W ten sposób projekt przyczyni się do odpowiedzi na jedno z pytań współczesnej fizyki: czy grawitacja ma cechy kwantowe?

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pani powróciła ?

University of Lincoln w Wielkiej Brytanii

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Pani udział w programie? 

Wzięłam udział w programie Polskie Powroty w celu założenia grupy badawczej w Polsce. Udział w programie umożliwił mi skupienie się na prowadzeniu badań naukowych i budowaniu grupy badawczej. Obecnie moja grupa liczy sześć osób, pochodzących z pięciu krajów i trzech kontynentów. Realizujemy dwa duże projekty badawcze, oba we współpracy z instytucjami z zagranicy. Od czasu rozpoczęcia projektu Polskie Powroty opublikowaliśmy siedem artykułów naukowych, a kolejne trzy artykuły są obecnie w recenzji. Prace te poszerzyły wiedzę na temat ewolucyjnych konsekwencji procesu hybrydyzacji dla populacji wilków i wolno-żyjących psów oraz – bardziej generalnie – na temat konsekwencji procesu hybrydyzacji u ssaków. Opisaliśmy również po raz pierwszy genetyczny system kojarzenia się wolno-żyjących psów, którego znajomość jest kluczowa dla zrozumienia behawioralnych mechanizmów hybrydyzacji. Obecnie realizowane prace dotyczą m.in. identyfikacji czynników środowiskowych wpływających na proces hybrydyzacji. Zgromadzone dane genomiczne i środowiskowe umożliwią nam długoterminowe badania procesu hybrydyzacji na przykładzie rodzaju Canis.

Celem realizowanego projektu jest ustanowienie rodzaju Canis (do którego należą m. in. wilki i psy) jako systemu modelowego do badania roli hybrydyzacji w odpowiedzi ewolucyjnej na zmiany klimatu. Zaletą rodzaju Canis jest to, że wszyscy jego przedstawiciele mogą się naturalnie krzyżować mimo ogromnego zróżnicowania fenotypowego, co stanowi kluczową cechę ułatwiającą zrozumienie procesu hybrydyzacji. Badania są oparte na analizie ponad tysiąca próbek wilków, szakali złocistych i wolno-żyjących psów przy użyciu metod genomiki, Systemów Informacji Geograficznej oraz modelowania interakcji gen-fenotyp-środowisko. Badania umożliwią nam zdefiniowanie okoliczności, w których hybrydyzacja stanowi proces adaptacyjny oraz takich, w których jest ona zagrożeniem dla gatunku. Wyniki te dostarczą wytycznych dla strategii zarządzania i przepisów prawnych dla coraz częściej spotykanych populacji mieszańcowych.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

理化学研究所, RIKEN w Japonii

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie ?

Program Polskie Powroty umożliwił stworzenie i finansowanie grupy zajmującej się eksperymentem GRAND – pierwszej takiej grupy na Uniwersytecie Warszawskim, a także w całej Polsce. Dzięki temu Polska zaczęła brać udział w przygotowaniu badań, które mogą stać się przełomowe dla zrozumienia promieniowania kosmicznego najwyższych energii. Równocześnie prace badawcze wykonywane przez grupę stały się kluczowym elementem przygotowań prototypu GRANDProto300, a kierownik projektu został członkiem rady konsorcjum GRAND i koordynatorem ds. oprogramowania.

Pytanie, gdzie powstaje promieniowanie kosmiczne najwyższych energii, jest jedną z najistotniejszych zagadek naukowych XXI wieku. Kluczowe w jej rozwiązaniu będzie wykrycie neutrin produkowanych podczas zderzenia tego promieniowania z innymi cząstkami, ponieważ neutrina, w odróżnieniu od cząstek naładowanych, przylatują w linii prostej od źródła. Odkrycia tego może dokonać eksperyment Giant Radio Array for Neutrino Detection (GRAND) – macierz 200 tysięcy anten mających wykrywać fale radiowe będące skutkiem oddziaływania promieniowania z naszą atmosferą. Stworzenie 300-antenowego prototypu GRANDProto300, w tym przede wszystkim metod selekcji interesujących przypadków i rekonstrukcji rodzaju wykrytego promieniowania kosmicznego jest tematem realizowanego projektu.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił?

Université catholique de Louvain w Belgii

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty, jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie?

Po wieloletniej pracy w ośrodkach badawczych zachodniej Europy chciałem znowu spróbować swoich sił w Polsce – program NAWA Polskie Powroty był idealną dla mnie platformą do realizacji moich zamiarów. Dodatkową, niebagatelną motywacją, była możliwości pracy i życia w Krakowie, mieście o bardzo bogatym życiu akademickim i kulturalnym. Wprawdzie rozpocznę realizację mojego projektu NAWA dopiero za trzy miesiące, ale już teraz mocno odczuwam pozytywne tego skutki – dzięki tej perspektywie już nawiązałem bardzo obiecujące współprace nie tylko z szeregiem fizyków z
krakowskich ośrodków, ale także z grupami badawczymi w CERN i w ośrodku BNL w USA oraz z fizykami japońskimi. Jestem głęboko przekonany, że dzięki wsparciu programu NAWA uda mi się rozwinąć w Krakowie oryginalne badania na światowym poziomie. Liczę także, iż mój projekt pozwoli
rozwinąć na AGH nowy kierunek badań interdyscyplinarnych, będący pomostem pomiędzy badaniami podstawowymi a naukami stosowanymi.

Mój projekt NAWA nosi tytuł „Ekstremalne oddziaływania fotonów w zderzaczach wysokich energii” i należy do badań podstawowych z zakresu fizyki cząstek elementarnych, zwanej także fizyką wysokich energii. Jego głównym celem jest rozwój nowatorskich detektorów cząstek, które umożliwią przeprowadzenie unikalnych pomiarów oddziaływań fotonów w planowanych zderzaczach elektronjon – EIC w USA oraz LHeC w CERN. Owe detektory nie tylko umożliwią rejestrację nowych zjawisk, ale także poddanie obecnej teorii oddziaływań elektro-słabych wyjątkowej weryfikacji. Ponadto, rozwój
tych detektorów może się przyczynić do opracowania znacznie ulepszonych technik nowoczesnej diagnostyki medycznej – w szczególności pozytonowej tomografii emisyjnej (ang. PET).

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

The Ohio State University w Stanach Zjednoczonych

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie? 

Głównym motywem mojego udziału w programie Polskie Powroty był powrót na Uniwersytet Warszawski, gdzie od lat prowadzone są badania astronomiczne na światowym poziomie, oraz chęć utworzenia własnej grupy badawczej, która zajmie się badaniem planet na szerokich orbitach.
Najważniejszą korzyścią jest dla mnie możliwość prowadzenia badań nad tematyką, która interesuje mnie najbardziej: planetami pozasłonecznymi. Już na początku projektu wyznaczyłem parametry opisujące częstość występowania planet pozasłonecznych na szerokich orbitach i wciąż jest to jedyne wyznaczenie tego typu. Utworzyłem grupę badawczą, co pozwoliło mi wzmocnić potencjał naukowy Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego. W ramach tej grupy uzyskaliśmy kolejny znaczący grant na badania w zbliżonej tematyce.

Do zrozumienia ewolucji układów planetarnych konieczne jest badanie różnych typów planet pozasłonecznych. Planety swobodne i lodowe olbrzymy na szerokich orbitach można efektywnie wykrywać tylko metodą mikrosoczewkowania grawitacyjnego. Dogłębnie przeanalizujemy zjawiska mikrosoczewkowania z archiwalnych danych przeglądu OGLE powodowane przez oba typy planet. Ocenimy, jaka część zjawisk uważanych za spowodowane przez planety swobodne może być wywołana przez lodowe olbrzymy. Ponadto udoskonalimy bezpośredni pomiar masy pojedynczych obiektów, wykorzystując dane o zjawiskach mikrosoczewkowania z misji satelitarnych Spitzer i K2. Będziemy też współpracować z agencjami kosmicznymi NASA i ESA przy planowaniu obserwacji mikrosoczewkowych przyszłych satelitów Roman i Euclid.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

Wetsus, European Centre of Excellence for Sustainable Water Technology, Leeuwarden w Holandii

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie? 

Głównym powodem dla którego postanowiłem wziąć udział w programie Polskie Powroty była tęsknota za ojczyzną i pragnienie osiedlenia się bliżej rodziny. Lata spędzone na emigracji zaowocowały rozwojem zawodowym i zbudowaniem sieci kontaktów naukowych. Praca w międzynarodowym środowisku była wyzwaniem, które realizowałem z pasją. Jednak od czasu narodzin moich dzieci (córka 4 lata, syn 1.5 roku) we mnie i w mojej żonie nasiliła się tęsknota za bliskimi. Niewątpliwie ważnym aspektem podjęcia decyzji o powrocie była również gwarancja budżetowa na poziomie porównywalnym z grantami naukowymi oferowanymi przez Europejską Radę ds. Badań. Doceniam inicjatywę Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, która daje szansę naukowcom kontynuacji pracy naukowej w Polsce na wysokim poziomie. Jestem pewny, że projekt nad którym będę pracował w ramach Polskich Powrotów zaowocuje obopólnymi korzyściami dla polskiej myśli naukowej oraz dla mnie.

Zaplanowana tematyka projektu zakłada opracowanie materiałów do selektywnego usuwania jonów w procesie pojemnościowej dejonizacji oraz elektrodializy, wliczając w to elektrody oraz membrany jonowymienne. Poprzez dogłębne zrozumienie zachodzących procesów transportu, oddziaływań jonów i dobór właściwych materiałów mam zamiar optymalizować te procesy. Dodatkowym celem jest opracownie innowacyjnych metod, które posłużą do dekarbonizacji wielkoemisyjnych gałęzi przemysłu czy ulepszenia produkcji wodoru. Tematyka projektu znajduje się w głównym nurcie Zielonego Ładu, kierunku preferowanego przez Unię Europejską.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pani powróciła?

University of Almeria, Solar Energy Research Center (Hiszpania)

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Pani udział w programie ?

Dzięki udziałowi w programie wróciłam do kraju po 15 latach pracy w Hiszpanii by kontynuować badania dotyczące chłodzenia alternatywnego. To był intensywny czas, który wykorzystałam do zdobycia wykształcenia w interesującej mnie dziedzinie nauki, rozwoju zawodowego i zyskania cennego międzynarodowego doświadczania oraz kontaktów. Z powodów osobistych chciałam jednak wrócić do Polski. W naszym kraju ciągle jeszcze tkwimy w przekonaniu, że najważniejsze jest zapewnienie ogrzewania ze względu na warunki klimatyczne, w jakich żyjemy. Tymczasem chłodzenie staje się równie ważne, gdyż w miesiącach letnich musimy mierzyć się ze skutkami długotrwałych okresów bardzo wysokich temperatur. Wpływa to na wiele aspektów naszego życia i na naszą gospodarkę. Rozwijanie efektywnych systemów chłodzenia (opartych na przyjaznych środowisku technologiom) to z pewnością jeden z bardzo przyszłościowych kierunków badań. Program Polskie Powroty umożliwił mi stworzenie grupy naukowej oraz ubieganie się o inne granty na badania w zbliżonej tematyce.

Projekt realizowany w ramach grantu NAWA Polskie Powroty 2018 ma na celu opracowanie i wdrożenie innowacyjnego rozwiązania w przemyśle mleczarskim, odpowiedzialnego za zniwelowanie występującego u krów stresu cieplnego. Zjawisko to towarzyszy ekstremalnym warunkom pogodowym i jest nasilane przez wysoką temperaturę i wilgotność powietrza, które powodują problemy z oddaniem nadmiaru ciepła pochodzącego z przemian metabolicznych. Bydło pod wpływem stresu cieplnego jest narażone na liczne problemy zdrowotne, które prowadzą m.in. do obniżenia produkcji mleka, spadku jego jakości oraz obniżenia płodności, co ma znaczące konsekwencje finansowe dla producenta mleka.
Zaproponowany system opierał się będzie na procesie przewodzenia ciepła, dzięki zastosowaniu zmodyfikowanych mat wodnych pracujących w zamkniętym obiegu chłodzonej wody. Bezpośredni odbiór ciepła od leżącej na macie krowy złagodzi występujący stres cieplny. Badania zostaną przeprowadzone na wybranych krowach, które będą monitorowane pod względem aktywności i wydajności mlecznej.
Podjęta w projekcie tematyka wspiera strategię zrównoważonego rozwoju, mając na celu poprawę dobrostanu zwierząt, dbając jednocześnie o optymalne zużycie energii i zasobów w pomieszczeniach inwentarskich przy wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii, a także poprawę wydajności mlecznej krów, co całościowo przekłada się na znaczące zyski ekonomiczne hodowcy. Rozwiązanie to stanowi szczególny potencjał na Rzecz Zapewnienia Bezpieczeństwa Światowej Produkcji Mleka.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

University of Southern California, Los Angeles, CA w Stanach Zjednoczonych

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie?

Najważniejszą korzyścią z udziału w programie Polskie Powroty jest dla mnie możliwość prowadzenie niezależnych badań naukowych w renomowanym ośrodku jakim jest Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego. Program Polskie Powroty pozwolił mi na tworzenie mojej pierwszej grupy badawczej oraz podjęcie tematyki, którą interesuję się od kilku lat. Jednocześnie, będąc obecnie pracownikiem Uniwersytetu Warszawskie, mogę w pełni wykorzystywać doświadczenia oraz kontakty naukowe, które zdobyłem w trakcie zagranicznych staży podoktorskich.

Zajmuję się chemią teoretyczną i obliczeniową. Mój projekt dotyczy rozwinięcia nowych metod obliczeniowych służących do opisu autojonizacji w atomach i cząsteczkach na poziomie mechaniki kwantowej. Autojonizacja, czyli spontaniczna emisja elektronu, jest procesem zachodzącym w molekułach jeśli znajdują się one w odpowiednio wysokoenergetycznych stanach wzbudzonych. Proces ten jest obecnie przedmiotem zainteresowania badaczy m.in. w kontekście tworzenia molekuł w przestrzeni międzygwiezdnej, czy badania mechanizmów elementarnych reakcji chemicznych. Opracowane w ramach projektu nowe metody teoretyczne posłużą do lepszego zrozumienia procesu autojonizacji w cząsteczkach oraz do interpretacji nowatorskich eksperymentów, które ukazują wpływ efektów kwantowych na przebieg reakcji chemicznych.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ? 

Centre de RMN à Très Hauts Champs de Lyon oraz Very High Field NMR Center of Lyon we Francji

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie ?

Program Polskie Powroty to niewątpliwie prestiż i dobrze rozpoznawalna marka, co dało się odczuć zarówno w kontakcie z władzami Wydziału, innymi naukowcami, jak i studentami. To oczywiście także niezależność naukowa, finansowa i organizacyjna, tak ważna na wczesnym etapie samodzielnej pracy naukowej. To także możliwość prowadzenia własnej grupy badawczej i związane z tym bezcenne doświadczenia w zarządzaniu projektem i zasobami ludzkimi. Dzięki programowi pracuję z niezwykle utalentowanymi młodymi badaczami, a badania mogę realizować w prestiżowym polskim ośrodku spektroskopii NMR, na sprzęcie nieustępującym poziomem zagranicznym laboratoriom. W szczególności udało się pozyskać finansowanie NCN OPUS i uruchomić unikalną w Polsce sondę NMR z rotacją próbki 100 kHz. Polskie Powroty pozwoliły mi także nawiązać współpracę z krajowymi i zagranicznymi naukowcami, stworzyć w Polsce grupę rozpoznawalną na arenie międzynarodowej.

Główną osią projektu jest rozwój metod jądrowego rezonansu magnetycznego (NMR) do badań biomakrocząsteczek przeprowadzonych do fazy stałej, tj. immobilizowanych. NMR jest jedną z podstawowych metod badawczych dla opisu oddziaływań międzycząsteczkowych, struktury oraz dynamiki na poziomie atomowym, efektywną dla cząsteczek białek w roztworze do masy cząsteczkowej ok. 20-30 kDa. W projekcie prowadzimy badania w fazie stałej by pokonać to ograniczenie, a dzięki najnowocześniejszej technologii wirowania próbki (ok. 100 000 razy na sekundę) uzyskujemy zarówno wysoką czułość detekcji jak i wysoką rozdzielczość spektralną. Rozwijamy aspekty metodologiczne spektroskopii (m. in. nowe strategie przypisań rezonansów, nowe sekwencje impulsowe), metody znakowania izotopowego jak i udoskonalamy proces przygotowania i transferu próbki.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

Lehigh University, Bethlehem, PA w Stanach Zjednoczonych

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie ?

– możliwość zbudowania własnej grupy w Polsce (środki na zatrudnienie współpracowników i rozpoczęcie badań pozyskane zostały w ramach programu „Polskie Powroty”)
– uzyskanie habilitacji w Polsce, a co za tym idzie formalnej, a także realnej samodzielności naukowej; uzyskanie profesury uczelni
– względy osobiste

Głównym celem projektu jest elektrochemiczne wytworzenie nanostrukturalnych tlenków miedzi, zbadanie wpływu parametrów syntezy na ich skład chemiczny, fazowy i morfologię, a także ich aplikacja w katalizie. Głównym zastosowaniem wytworzonych nanomateriałów jest ich użycie jako katalizatora w elektrochemicznej redukcji dwutlenku węgla do węglowodorów i ich pochodnych. Kluczowe jest zrozumienie zależności pomiędzy parametrami wytwarzania materiału, jego cechami (skład, morfologia) i aplikacją (selektywność i wydajność katalizatora). Oprócz miedzi, badane są również pod tym samym kątem jej stopy z układów równowagi Cu-Ag, Cu-Zn i Cu-Ni.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

Technische Universität Wien w Austrii

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie ?

Ostatnie 10 lat mojej pracy naukowej spędziłem kolejno w USA, Francji oraz Austrii. W tym czasie Kraków stawał się coraz bardziej rozpoznawalnym ośrodkiem badawczym na mapie Europy, a szczególny udział w tym procesie miało otwarcie Narodowego Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS. Było to dla mnie szczególnie ważne, jako eksperta w dziedzinie wykorzystywania promieniowania synchrotronowego do badań własności materiałów. Udział w programie Polskie Powroty umożliwia mi wykorzystanie doświadczenia zdobytego w czasie stażów zagranicznych w pracy naukowej w rodzinnym kraju i z wykorzystaniem polskiej infrastruktury badawczej. Dzięki programowi rozpocząłem pracę w AGH w Krakowie i stworzyłem własną grupę badawczą. Dodatkowo, uzyskałem finansowanie z Narodowego Centrum Nauki w ramach programu OPUS20, które pozwoliło mi wyposażyć laboratorium w nowoczesne urządzenia pomiarowe. Obecnie, jako grupa jesteśmy w stanie prowadzić badania na światowym poziomie, a także przekazywać wiedzę kolejnym pokoleniom polskich badaczy.

Projekt realizowany w ramach programu Polskie Powroty skupia się na badaniach nadprzewodników niekonwencjonalnych. Materiały te wykazują cechy nadprzewodnika, czyli zerową rezystancję i w konsekwencji bezstratny transport energii elektrycznej, w temperaturach bliższych temperaturze pokojowej niż nadprzewodniki konwencjonalne. Ich potencjalne zastosowanie przemysłowe mogłoby być odpowiedzią na potrzeby obecnego kryzysu energetycznego, jednakże, dokładny mechanizm tego zjawiska ciągle nie jest zrozumiały. W celu jego przybliżenia, poprzez wyznaczenie struktury krystalicznej, elektronowej oraz dynamiki sieci nadprzewodników niekonwencjonalnych, w naszych badaniach wykorzystujemy techniki synchrotronowe połączone z zewnętrznymi parametrami tj. ciśnienie jednoosiowe i pole magnetyczne.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

Wellcome Centre for Cell Biology, University of Edinburgh, Scotland w Wielkiej Brytanii

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie? 

Głównym motywem skorzystania z programu Polskie Powroty był powrót do Polski i prowadzenie w kraju badań na dobrym poziomie. Program ten pozwala stworzyć zespół badawczy i zakłada aplikowanie o kolejne granty na badania. Bardzo ważne było dla mnie, że jest to program 4-letni. Rozpoczęcie nowej tematyki, w nowym miejscu, z nowym zespołem wymaga czasu. Program ten pozwala na stworzenie zaplecza badawczego i wypracowanie unikalnego warsztatu, które są konieczne dla nowatorskich badań.
Udział w programie Polskie Powroty, wraz z finansowaniem z NCN i IBB, pozwolił stworzyć prężny zespół badawczy oraz zorganizować pracownię biologii molekularnej z unikalną metodologią do identyfikowania oddziaływań białko-RNA. Dzięki temu rozwijamy swoją tematykę badawczą oraz współpracujemy z innymi laboratoriami w kraju i na świecie. Mam nadzieję, że w perspektywie kilku lat przełoży się to osiągnięcia naukowe naszego zespołu.

W Pracowni Mechanizmów Transkrypcji badamy proces tworzenia RNA w komórkach. RNA jest wykorzystywany jako aktywna forma informacji genetycznej. Dodatkowo, część wirusów – w tym koronawirusy – używa RNA do przechowywania informacji genetycznej. Transkrypcja, czyli proces produkcji RNA, reguluje większość procesów w komórkach żywych, a także cykl replikacji wirusów RNA. Większość badań dotyczy transkrypcji polimerazy II RNA, która produkuje mRNA, natomiast nasze prace skupiają się na mniej poznanych polimerazach, jak polimeraza I i III RNA oraz polimeraza RNA koronawirusów. Wiedzę o podstawowych mechanizmach transkrypcji aplikujemy do procesów związanych ze zdrowiem, jak np. mutacje genetyczne powodujące choroby u ludzi jak i replikacja wirusów RNA w czasie infekcji.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił?

The University of Edinburgh w Wielkiej Brytanii

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie?

Finansowanie nauki polskiej znacznie poprawiło się w ostatnich latach, m.in. dzięki działalności agencji takich jak NCN, NAWA, czy FNP. Jednocześnie, stopień trudności uzyskania funduszy na badania w naukach przyrodniczych jest niższy niż w innych krajach europejskich. Polska staje się też coraz bardziej atrakcyjna dla naukowców z innych krajów, zarówno jeśli chodzi o badania naukowe jak i styl życia. Umożliwia to stworzenie międzynarodowych zespołów badawczych, których poziom (naukowy, finansowania, interdyscyplinarności) dorównuje zespołom z UK, Niemiec, czy Francji.

Program NAWA umożliwił mi stworzenie zalążku takiego zespołu, który teraz rozwijam z pomocą innych grantów badawczych (Dioscuri, POLS, OPUS).

Celem projektu jest zbadanie dynamiki populacji bakterii podczas infekcji dróg moczowych za pomocą metod eksperymentalnych i modelowania matematycznego. Infekcje bakteryjne są zwykle leczone antybiotykami. Niestety, ogromny potencjał ewolucyjny bakterii powoduje, że są one w stanie szybko wykształcić odporność na każdy antybiotyk. Pojawia się pytanie, dlaczego w takim razie tylko niewielki (choć ciągle rosnący) procent infekcji jest opornych na antybiotyki? Żeby odpowiedzieć na to pytanie, zamierzam zbadać dynamikę populacji bakterii infekujących komórki zwierzęce w uproszczonym laboratoryjnym modelu infekcji dróg moczowych. Zaletą takiego modelu w porównaniu z badaniami na ludziach i zwierzętach jest znacznie większa kontrola nad warunkami eksperymentu, oraz możliwość monitorowania przebiegu infekcji w czasie rzeczywistym za pomocą mikroskopii optycznej. Uzyskane wyniki będą mieć znaczenie dla opracowania nowych strategii leczenia infekcji, komplementarnych do antybiotykoterapii.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

MRC Laboratory of Molecular Biology w Cambridge w Wielkiej Brytanii

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie ?  

Przez ostatnie lata starałem się śledzić sytuację badań naukowych w Polsce i zauważyłem, że polska nauka stała się bardziej konkurencyjna i międzynarodowa. Finansowanie nauki w Polsce, dzięki instytucjom takim jak NAWA pozwala wybić się młodym utalentowanym naukowcom z własnymi pomysłami co przyczynia się do dużego rozwoju krajowej nauki. Moje osiągnięcia naukowe pozwoliły mi na pozyskanie hojnych środków finansowych od EMBO, NAWA i NCN na założenie własnej grupy badawczej w IBB PAN, w której staram się kontynuować wysokiej jakości badania mające na celu zrozumienie wewnątrzkomórkowych mechanizmów odporności wrodzonej i stanu zapalnego. Jest to dla mnie szczególnego rodzaju wyróżnienie móc wrócić do Polski z doświadczeniem zdobytym za granicą i pomysłami na przyszłość. Chciałbym przyczynić się do rozwoju badań naukowych w Polsce i dzięki programowi NAWA mogę ten cel realizować. Nauka jest fascynująca, to przygoda w odkrywanie nieznanego. Odkrywamy coś czego nikt inny na świecie jeszcze nie wie i mamy przywilej podzielić się tą wiedzą. Myślę, że warto związać swoją przyszłość z nauka, mimo że jest to wymagająca droga.

Mikroorganizmy patogenne stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkiego. Wewnątrzkomórkowe bakterie chorobotwórcze są ważnym problemem zdrowotnym, ponieważ są słabo dostępne dla leczenia antybiotykami i mogą stanowić rezerwuar dla nawrotów choroby. W mojej grupie używając kombinacji metod biologii molekularnej i komórki, biochemii i mikrobiologii badamy w jaki sposób komórki ludzkie rozpoznają, odpowiadają i bronią się przed infekcją przez bakterie wewnątrzkomórkowe oraz jak bakterie patogenne przeciwstawiają się mechanizmom odpornościowym człowieka. Zrozumienie tych mechanizmów jest kluczowe dla opracowania nowych strategii terapeutycznych skierowanych przeciwko mikroorganizmom chorobotwórczym, w tym trudnych do leczenia infekcji szczepami wielolekoopornymi.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

Uniwersytet Stanowy Connecticut w USA

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie ?

Uniwersytet Jagielloński jest ośrodkiem atrakcyjnym, poziom naukowy kadry naukowej i studentów jest bardzo dobry. Nowy kampus UJ, gdzie Instytut się znajduje stwarza dobre warunki pracy. Po przeniesieniu się na UJ złożyłem podania o następne granty i w roku 2020 otrzymałem grant Maestro, najbardziej prestiżowy grant w Polsce. Wcześniej otrzymałem też grant OPUS. Ponadto w 2021 otrzymałem główna nagrodę Polskiego Towarzystwa Matematycznego im. Stefana Banacha za osiągniecia naukowe.

Zatrudniłem też dwóch naukowców w ramach grantu Powroty, Sara Filippini and Lorenzo Guerrieri.
Pracują oni nad problemami związanymi z projektem. Z grantu Maestro zatrudniłem kolejne trzy osoby : Jacintę Torres, Ozhana Genc i Tymoteusza Chmiela.

Celem grantu jest utworzenie grupy algebry na Uniwersytecie Jagiellońskim. Cele naukowe to badania w różnych dziedzinach algebry, głownie związane z teoria reprezentacji grup reduktywnych (np. klasycznych grup macierzy czy grup izometrii) oraz z algebra przemienna.
Algebra przemienna to dziedzina matematyki zajmująca się rozwiązaniem równań wielu zmiennych.
W realizowanym projekcie bada się strukturę tzw. rezolwent wolnych związanych w układem rownan. Są to obiekty zdefiniowane sukcesywnie jako relacje miedzy równaniami, relacje miedzy tymi relacjami, etc. Prof. Weyman znalazł nowe związki miedzy ta teoria i grupami reduktywnymi, zwłaszcza tzw. grupami wyjątkowymi.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pani powróciła ? 

Ostatni ośrodek, w którym pracowałam to Humboldt-Universität zu Berlin w Niemczech, wcześniej pracowałam we Friedrich-Alexander-Universität Erlangen-Nürnberg (Niemcy) oraz Complutense University of Madrid (Hiszpania)

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Pani udział w programie?

W zasadzie nigdy nie planowałam zostać na stałe za granicą, a jedynie zdobyć doświadczenie i wrócić do Polski w odpowiednim momencie swojej kariery. Przez 4,5 roku pracowałam w trzech różnych zagranicznych ośrodkach badawczych – jako osoba zatrudniona w krótkich projektach Europejskich (np. Clean Sky 2, Horizon 2020), a także realizowałam własny projekt w ramach stypendium naukowego im. Aleksandra von Humboldta. Profil badawczy poszczególnych ośrodków różnił się znacząco od siebie, dlatego był to bardzo intensywny czas, umożliwiający mi rozwój szerokiego wachlarza umiejętności oraz nawiązania kontaktów z zagranicznym środowiskiem naukowym. Projekt NAWA Polskie Powroty był dokładnie tym czego potrzebowałam, żeby zrealizować plan reemigracji i rozpoczęcia pracy w jednostce naukowej w Polsce. Co ważne, projekt finansuje zatrudnienie członków grupy projektowej, co wspiera możliwość utworzenia własnej grupy badawczej. Jest to w mojej ocenie bardzo dobry punkt startowy.

Aktualnie w Polsce duży nacisk kładzie się na wdrażanie technologii wodorowych (np. projekt Wodór2030.pl), których celem jest rozwój przemysłu wodorowego i jego wykorzystanie do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Projekt realizowany w ramach programu NAWA Polskie Powroty dotyczy syntezy nowych materiałów do zastosowań w fotokatalitycznym i fotoelektrochemicznym wydzielaniu wodoru poprzez rozkład wody pod wpływem światła słonecznego. Synteza materiałów będzie opierała się na połączeniu nowoczesnych technik modyfikacji nanoporowatych membran TiO2 (osadzanie warstw atomowych materiałów półprzwodnikowych, wprowadzanie defektów punktowych, oraz elektroosadzanie nanostruktur metali). Wytworzenie unikatowej architektury materiału będzie miało na celu zwiększenie wydajności procesu generowania wodoru poprzez zmniejszenie rekombinacji fotogenerowanych nośników ładunku i zwiększenie absorbcji światła.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

INM – Leibniz Institut für neue Materialien w Niemczech

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty I jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie?

Moim głównym motywem udziału w programie Polskie Powroty była chęć podzielenia się doświadczeniem, wiedzą oraz umiejętnościami zdobytymi za granicą. W szczególności chciałabym zainteresować nauką młodych naukowców polskich, dopiero rozpoczynających swoją pracę naukową, i przekazać im jak fascynujący jest świat wiedzy eksperymentalnej. Kolejnym motywem była chęć umiędzynarodowienia nauki polskiej – moją grupę w większości budują naukowcy międzynarodowi. Praca w takim kręgu niezwykle stymuluje, wnosi wiele entuzjazmu i pozwalaj spojrzeć na stare problemy (naukowe) z innej perspektywy.
Udział w programie pozwolił mi uzyskać niezależność naukową na stosunkowo wczesnym etapie kariery. Dzięki NAWA zbudowałam jedno z niewielu w Polsce w pełni wyposażonych laboratoriów biodruku 3D i stworzyłam młody, ambitny zespół, który pracuje nad niezwykle ciekawymi zagadnieniami z pogranicza biologii, fizyki, chemii i medycyny.

Badania prowadzone przez moją grupę mają na celu opracowanie nowoczesnych implantów, indywidualnie dostosowanych do potrzeb pacjenta, które przyczynią się do poprawy wyników leczenia poważnych urazów ciała. W szczególności skupiamy się na rekonstrukcji połączeń między tkankami twardymi i miękkimi (np. kość-ścięgno, kość-więzadło). Połączenia te są głównym miejscem ciężkich urazów mięśniowo-szkieletowych, a ich regeneracja jest niezwykle trudna. Obecnie brakuje implantów, które wiernie odwzorowują te połączenia i zapewniają skuteczne leczenie.

W swojej pracy korzystamy z nowoczesnej i dynamicznie rozwijającej się technologii biodruku 3D, czyli druku materiałów hydrożelowych zawierających żywe komórki, oraz ze specjalistycznej techniki elektropisania stopionym polimerem.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

Aarhus University, Aarhus w Danii

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie? 

Epigenetyka kliniczna może w niedługiej przyszłości zrewolucjonizować medycynę i zajmuje się nią coraz więcej grup badawczych tak w instytucjach publicznych jak i firmach biotechnologicznych. Niestety w Polsce wciąż nie wielu naukowców specjalizuje się i prowadzi badania w tej dziedzinie. Program polskie Powroty umożliwił mi przeniesienie dużej części moich badań do kraju i stworzenie grupy naukowej zajmującej się właśnie epigenetyką kliniczną. Było to ekscytujące wyzwanie ale zakończyło się sukcesem bo w czwartym roku projektu, Centrum Badań Naukowych ufundowało grant który umożliwi kontynuację badan prowadzonych przez mój zespół Samodzielną Pracownię Epigenetyki Klinicznej, Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie.

Wszystkie komórki naszego ciała zawierają to samo DNA, a jednak na przykład komórka nerwowa wygląda i ma zupełnie inna funkcję w organizmie niż komórka mięśniowa. Epigenetyka to nauka badająca w jaki sposób to samo DNA jest czytane na różne sposoby co umożliwia powstanie różnych typów komórek. Niestety mechanizmy epigenetyczne warunkujące prawidłowe funkcjonowanie komórki ulegają zaburzeniom przez czynniki środowiskowe takie jak na przykład dym tytoniowy. Skutkiem zaburzenia prawidłowego działania mechanizmów epigenetycznych są choroby takie jak między innymi nowotwory. Moje badania koncentrują się właśnie na badaniu w jaki sposób „psują się” mechanizmy epigenetyczne i powstają choroby ze szczególnym uwzględnieniem jak naprawić te mechanizmy i wykorzystać je w prewencji i wczesnym wykrywaniu nowotworów.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne, EPFL w Szwajcarii

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panu udział w programie?

Jednym z najważniejszych motywów udziału w programie była możliwość zbudowania grupy badawczej zaraz po stażu podoktorskim. Program Polskie Powroty jest dla mnie pewnego rodzaju inicjatorem, pozwalającym na rozpoczęcie nowej tematyki badawczej. Otworzył szansę znalezienia odpowiedzi na nurtujące mnie od lat naukowe pytania, a tym samym pozwoli na opracowanie nowych technologii syntezy związków organicznych. Baza w postaci programu Polskie Powroty ułatwia również ubieganie się o nowe projekty, które pozwolą na dalszy rozwój zespołu i prowadzonych badań.

Progres chemii organicznej jest jednym z głównych czynników napędzających dziedziny nauki bazujące na związkach organicznych. Dotyczy to m.in. farmacji, rolnictwa czy nauki o materiałach, które mają olbrzymie znaczenie dla społeczeństwa. Szczególny wpływ na rozwój tych dziedzin ma chemia fluoru. Wprowadzenie fluoru do cząsteczek organicznych często wywiera pozytywny wpływ na właściwości materiałów oraz może stymulować niemal każdy rodzaj aktywności biologicznej. Z tego powodu, opracowanie nowych metod fluorowania jest bardzo pożądane. Celem projektu jest otwarcie nowych ścieżek reakcji fluorowania bazując na chemii rodników. Pozwoli to na bezpośrednią syntezę fluorowanych związków organicznych o ścisłe określonej strukturze przestrzennej, których nie można otrzymać obecnie dostępnymi metodami.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pan powrócił ?

Institute of Science and Technology w Austrii (ISTA)

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Panuudział w programie?

Uwielbiam prowadzić badania naukowe! Udział w programie Polskie Powroty pozwolił mi na realizację pomysłów badawczych jakie zrodziły się w trakcie mojego pobytu za granicą. Wracając do Polski uzyskałem również wsparcie z NCN co łącznie pozwoliło mi na założenie grupy i podjęcie ambitnych tematów badawczych. Program Polskie Powroty pozwolił mi również utrzymać współpracę z ośrodkami zagranicznymi, w których prowadzone są badania eksperymentalne istotne dla mojego projektu. Nie bez znaczenia był też kontakt z innymi laureatami programu Polskie Powroty. W większości jest to grono młodych ludzi, którzy zapoznawszy się kulturą prowadzenia badań w wiodących ośrodkach zagranicznych, chcą przenieść pewne schematy do polskich ośrodków badawczych. Wymiana doświadczeń i kontakt z osobami, które chcą uprawiać naukę na najwyższym poziomie dodatkowo motywuje do dalszej pracy badawczej.

Prowadzę badania mające na celu zrozumienie tego jak przetwarzana jest informacja w układach biologicznych. Rozwój organizmu wielokomórkowego to zaskakująco powtarzalny proces. W rosnącej tkance rozprzestrzeniają się chemiczne sygnały, które określają rodzaj różnicujących się komórek. Pomimo zaszumionego charakteru ekspresji genów oraz wzrostu tkanki, komórki potrafią określić swoją pozycję w tkance ze zdumiewającą precyzją sięgająca trzech średnic komórki w trakcie rozwoju rdzenia kręgowego. Stosując modele teoretyczne chcę zrozumieć związki między obserwowaną precyzją w układach biologicznych a ograniczeniami narzucanymi na te układy przez prawa fizyki. W praktyce wiedza ta może pewnego dnia doprowadzić do nowych osiągnięć w dziedzinie inżynierii tkankowej i medycyny regeneracyjnej.

Z jakiego zagranicznego ośrodka Pani powróciła? 

Z University of Sheffield w Wielkiej Brytanii

Jakie były motywy udziału w programie Polskie Powroty i jakie korzyści przyniósł Pani udział w programie? 

Zdecydowałam się złożyć aplikację w programie Polskie Powroty, ponieważ dawał on unikalną możliwość stworzenia od podstaw nowego zespołu badawczego. Dobre badania eksperymentalne w psychologii wymagają pracy zespołowej na każdym etapie ich tworzenia—od wspólnego planowania badań, przez ich realizację, po dyskusje nad wynikami. Dzięki Polskim Powrotom mogłam stworzyć fantastyczną grupę projektową, składającą się z entuzjastycznych i zmotywowanych osób. Jakość naszych wspólnych badań jest odzwierciedleniem ich doskonałej pracy. Cztery lata stabilnego i konkurencyjnego finansowania pozwoliły młodszym członkiniom naszego zespołu na koncentrację na rozwoju naukowym, dzięki czemu po zakończeniu projektu będą miały ułatwiony start w samodzielnej pracy akademickiej.

W moim projekcie zajmuję się tym, jak na to, co zapamiętujemy i co sobie przypominamy wpływają informacje napływające do nas ze środowiska—zarówno fizycznego, jak i społecznego. Moje badania koncentrują się na tym, jak 1) wskazówki środowiskowe ułatwiają (bądź utrudniają) uczenie się nowych informacji, a następnie ich przypominanie sobie, a także 2) czy jesteśmy świadomi roli tych wskazówek w procesach pamięciowych, a więc czy jesteśmy w stanie korzystać z nich w sposób adaptacyjny, żeby maksymalizować skuteczność swoich procesów pamięciowych. W szczególności interesuje mnie, jak z tego typu wskazówek korzystają osoby w starszym wieku, którym zewnętrzne wsparcie ich własnej pamięci bywa szczególnie potrzebne.